 |
| Toàn cảnh Quốc hội |
|
Sáng 5/11, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Ủy viên Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Trưởng Ban biên tập Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992, Phan Trung Lý trình bày Báo cáo tổng hợp ý kiến thảo luận tại Tổ và giải trình về những vấn đề có ý kiến khác nhau trong quá trình thảo luận tại Tổ. Ủy ban Dự thảo sửa đổi Hiến pháp (DTSĐHP) đề nghị Quốc hội giữ nguyên quy địnhkinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo và sở hữu toàn dân về đất đai.
Về các thành phần kinh tế (khoản 1 Điều 51), đa số ý kiến tán thành với quy định về thành phần kinh tế trong Dự thảo nhưng đề nghị phân biệt rõ giữa “kinh tế Nhà nước” và “doanh nghiệp Nhà nước”. Ý kiến khác băn khoăn về quy định “kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo” vì mâu thuẫn với quy định tại khoản 2 “các thành phần kinh tế bình đẳng”. Có ý kiến đề nghị bổ sung vào Dự thảo Hiến pháp quy định về các thành phần kinh tế cụ thể.
Ủy ban DTSĐHP nhận thấy, việc khẳng định vai trò chủ đạo của kinh tế Nhà nước nhằm thể hiện bản chất chế độ kinh tế của Nhà nước ta, thể hiển rõ định hướng xã hội chủ nghĩa và vai trò của kinh tế Nhà nước trong nền kinh tế thị trường ở nước ta. Hơn nữa, “kinh tế Nhà nước” là một khái niệm rộng, chứ không đồng nhất kinh tế Nhà nước với doanh nghiệp Nhà nước. Việc quy định “kinh tế Nhà nước giữ vai trò chủ đạo” không mâu thuẫn với nguyên tắc bình đẳng và cạnh tranh giữa các thành phần kinh tế.
Về ý kiến đề nghị bổ sung các thành phần kinh tế cụ thể khác trong Hiến pháp, như đã thể hiện trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội tại phiên họp trước, Ủy ban DTSĐHP nhận thấy, nếu liệt kê cụ thể các thành phần kinh tế sẽ không bảo đảm tính khái quát của Hiến pháp. Vì vậy, Ủy ban DTSĐHP đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về các thành phần kinh tế như Dự thảo.
Về chính sách khuyến khích đầu tư (khoản 3 Điều 51), có ý kiến đề nghị bổ sung từ “doanh nhân” vào khoản 3 để ghi nhận vai trò và trách nhiệm của doanh nhân trong công cuộc xây dựng, phát triển đất nước.
Ủy ban DTSĐHP thấy rằng, trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa thì doanh nghiệp, doanh nhân có vai trò rất quan trọng. Do đó, tiếp thu ý kiến này của đại biểu Quốc hội, xin thể hiện lại khoản 3 Điều 51 như sau: “Nhà nước khuyến khích, tạo điều kiện để doanh nhân và các tổ chức, cá nhân khác đầu tư, sản xuất, kinh doanh, góp phần phát triển đất nước. Tài sản hợp pháp của cá nhân, tổ chức đầu tư, sản xuất, kinh doanh được pháp luật bảo hộ và không bị quốc hữu hóa”.
Về sở hữu đất đai (Điều 53), đa số ý kiến tán thành quy định về sở hữu đất đai như Dự thảo. Có ý kiến đề nghị quy định đa sở hữu về đất đai hoặc có sở hữu Nhà nước và sở hữu tập thể về đất đai.
Về vấn đề này, Ủy ban DTSĐHP đã nhiều lần báo cáo giải trình với Quốc hội và đều thấy rằng, sở hữu toàn dân về đất đai là quan điểm nhất quán của Đảng, Nhà nước và nhân dân ta đã được xác định trong Hiến pháp năm 1980, Hiến pháp năm 1992. Vấn đề sở hữu về đất đai không chỉ là vấn đề kinh tế mà còn là vấn đề chính trị - xã hội quan trọng. Vì vậy, Ủy ban DTSĐHP đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về sở hữu đất đai như trong Dự thảo.
Về thu hồi đất (khoản 3 Điều 54), đa số ý kiến tán thành với quy định về thu hồi đất như Dự thảo. Một số ý kiến băn khoăn về quy định thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội vì cho rằng, thu hồi đất vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng đã bao hàm các dự án phát triển kinh tế - xã hội.
Về vấn đề này, ngoài những căn cứ đã thể hiện trong Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo sửa đổi Hiến pháp trình Quốc hội tại phiên họp trước, Ủy ban DTSĐHP xin được làm rõ thêm như sau, để phục vụ cho công cuộc xây dựng, bảo vệ và phát triển đất nước, bên cạnh việc thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh, vì lợi ích quốc gia thì Nhà nước vẫn cần thu hồi đất để thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội. Vấn đề ở chỗ là Luật Đất đai phải quy định thật cụ thể các trường hợp thu hồi đất và việc thu hồi đất phải bảo đảm công khai, minh bạch, công bằng và phải được bồi thường. Vì vậy, đề nghị Quốc hội cho giữ quy định về thu hồi đất như đã thể hiện tại Điều 54 của Dự thảo.
Về trưng dụng đất (khoản 4 Điều 54), có ý kiến đề nghị bổ sung và quy định cụ thể việc trưng dụng đất trong trường hợp đặc biệt vì mục đích quốc phòng, an ninh, tình trạng khẩn cấp, thiên tai.
Ủy ban DTSĐHP xin tiếp thu và đề nghị Quốc hội cho bổ sung vấn đề này vào khoản 4 Điều 54 như sau: “Nhà nước trưng dụng đất trong trường hợp thật cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh hoặc vì lợi ích quốc gia, tình trạng khẩn cấp, phòng chống thiên tai do luật định”.
Tiếp đó, các đại biểu Quốc hội đã tập trung thảo luận về một số vấn đề còn có ý kiến khác nhau trong Dự thảo sửa đổi Hiến pháp năm 1992 vàDự thảo Nghị quyết về việc thi hành Hiến pháp năm 1992 (sửa đổi năm 2013). Buổi thảo luận được phát thanh, truyền hình trực tiếp.
Nguyên Vũ