Môi trường Trái đất đang bị hủy hoại
Những dấu hiệu cảnh báo về ô nhiễm môi trường toàn cầu xuất hiện ngày càng nhiều ở mọi nơi trên toàn thế giới. Một khi ô nhiễm môi trường xảy ra, chính loài người cùng những sinh vật vô tội khác trên Trái đất sẽ là đối tượng chịu ảnh hưởng đầu tiên.
Theo đánh giá của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), hệ sinh thái trên Trái đất đang dần tiến tới mức suy thoái hoặc bị biến đổi, nguyên nhân là do sự gia tăng dân số và phát triển kinh tế. Dự kiến đến năm 2050, với các mô hình sản xuất và tiêu dùng tiêu tốn nhiều tài nguyên thiên nhiên như hiện nay, cộng với sự gia tăng dân số thế giới chạm ngưỡng 9,6 tỷ người, sẽ phải cần tới 3 Trái đất mới đáp ứng được nhu cầu như hiện tại
Loài người đang phải đối mặt với 3 vấn đề phổ biến, đó là sự nóng lên của Trái đất, ô nhiễm biển và đại dương cùng với hoang mạc hóa.
Nhiệt độ trung bình của Trái đất hiện nay nóng hơn gần 40oC so với nhiệt độ trong kỷ băng hà gần nhất, khoảng 13.000 năm trước. Tuy vậy, trong vòng 100 năm qua, nhiệt độ trung bình bề mặt Trái đất tăng khoảng 0,6 - 0,7oC và dự báo sẽ tăng 1,4 - 5,8oC trong 100 năm tới.
Biển và đại dương đang ngày đêm kêu cứu vì ô nhiễm trầm trọng. Hàng năm, khoảng 50 triệu tấn chất thải rắn đổ ra biển gồm đất, cát, rác thải, phế liệu xây dựng, chất phóng xạ... Bên cạnh đó, rò rỉ dầu, sự cố tràn dầu của các tàu thuyền thường chiếm 50% nguồn ô nhiễm dầu trên biển.
Ước tính đã có 1.000.000 chim biển, 100.000 thú biển và rựa biển bị chết do bị vướng hay bị nghẹt thở bởi các loại rác plastic; 30 - 50% lượng CO2 thải ra từ quá trình đốt các nhiên liệu hóa thạch bị đại dương hấp thụ, việc thay đổi nhiệt độ sẽ làm ảnh hưởng đến khả năng hấp thu CO2 của các phiêu sinh thực vật và sau đó làm ảnh hưởng đến hệ sinh thái; 60% các rạn san hô đang bị đe dọa bởi việc ô nhiễm; 60% bờ biển Thái Bình Dương và 35% bờ biển Đại Tây Dương đang bị xói mòn với tốc độ 1m/năm.
Đa dạng sinh thái bị suy giảm, đất đai trở nên bạc màu không thể canh tác là 2 ảnh hưởng chủ yếu của quá trình hoang mạc hóa. Tình trạng này đang đe dọa cuộc sống của gần 1 tỷ người trên Trái đất. Châu Phi có thể chỉ nuôi được 25% dân số vào năm 2025 nếu tốc độ hoang mạc hóa ở lục địa đen tiếp tục như hiện nay.
Chìa khóa giảm thiểu tiêu cực Trái đất
Giáo dục, nâng cao nhận thức về môi trường và khí hậu cho cộng đồng có ý nghĩa quan trọng bởi lẽ, họ vừa là nguyên nhân vừa là những người gánh chịu hậu quả những vấn đề môi trường của địa phương việc nâng cao nhận thức, kiến thức về bảo vệ môi trường sẽ góp phần thúc đẩy cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường.
Việt Nam đã có nhiều chủ trương, đường lối, nghị quyết và các văn bản quy phạm pháp luật về BVMT. Cụ thể, Khoản 1 Điều 6, Luật BVMT năm 2014 nêu rõ, một trong những hoạt động được khuyến khích là truyền thông, giáo dục và vận động mọi người tham gia BVMT, giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo vệ cảnh quan thiên nhiên và đa dạng sinh học hay phổ biến, giáo dục pháp luật về BVMT phải được thực hiện thường xuyên và rộng rãi (Điều 154). Khoản 1 và 2 Điều 155 của Luật quy định cụ thể công tác giáo dục về môi trường, đào tạo nguồn nhân lực.
Trong thời gian qua, hoạt động tuyên truyền, giáo dục, nâng cao nhận thức về BVMT đã được các cấp, ngành, địa phương quan tâm và đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần nâng cao nhận thức của người dân và cộng đồng về BVMT. Các sự kiện lớn về môi trường như: Giờ Trái đất, Ngày Trái đất (22/4), Ngày Môi trường thế giới (5/6); Ngày quốc tế Đa dạng sinh học (22/5), Chiến dịch Làm cho thế giới sạch hơn... được phát động ở cả Trung ương và địa phương.
Hàng năm, Giải thưởng Môi trường Việt Nam của Bộ TN&MT được tổ chức nhằm khuyến khích các tập thể, cá nhân trong và ngoài nước có nhiều thành tích trong sự nghiệp BVMT.
Bên cạnh đó, nhiều hình thức tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng cũng được tổ chức thông qua các tư liệu, tranh ảnh, chiến dịch truyền thông đại chúng, phương tiện truyền thông (báo chí, phát thanh, truyền hình), các cuộc thi sáng tác, viết, vẽ, tìm hiểu pháp luật về môi trường, các cuộc vận động quần chúng tham gia BVMT...
Nguồn: Website Bộ TN&MT