Ô nhiễm khí thải tăng cùng tốc độ phát triển
Theo Giáo sư Nguyễn Văn Phước, Viện trưởng Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc Gia TPHCM, kết quả quan trắc hiện trạng môi trường không khí giai đoạn 2008 đến nay cho thấy, chất lượng môi trường không khí trên toàn lãnh thổ đang bị suy giảm. Vấn đề ô nhiễm không khí chủ yếu là bụi đang có chiều hướng gia tăng, nhất là tại các tuyến đường giao thông, giao lộ, khu vực đang trong quá trình xây dựng cũng như các nhà máy lớn, khu công nghiệp tập trung hoạt động sản xuất. Một số khu vực có biểu hiện ô nhiễm CO, NO2 và tiếng ồn cục bộ. Khí NO (Nitơ Oxit) có xu hướng tăng lên cao vào các giờ cao điểm buổi sáng và buổi chiều. Đối với các khí độc hại khác như toluen, xylen, nồng độ các khí thải cũng có xu hướng tăng ở ven các trục giao thông tuy vẫn đảm bảo dưới mức Quy chuẩn Việt Nam (QCVN). Riêng nồng độ benzen tại TPHCM đã vượt QCVN nhiều lần. Tại các khu dân cư nằm trong các đô thị lớn chịu ảnh hưởng của giao thông, mức độ ô nhiễm vượt ngưỡng nhiều lần QCVN. Trên phạm vi cả nước, nồng độ bụi tại hầu hết các điểm quan trắc xung quanh những khu, cụm công nghiệp đều vượt ngưỡng quy định, một số điểm vượt tới 3 - 4 lần. Còn tại các làng nghề, ô nhiễm mùi đang là vấn đề bức xúc. Mùi gây ô nhiễm không khí tại các làng nghề này chủ yếu là những loại dung môi hữu cơ được sử dụng trong quá trình sơn, đánh bóng các sản phẩm sau sản xuất, mùi từ các làng nghề chế biến nông sản, mùi hôi do chăn nuôi gia súc, gia cầm…
Nâng cao nhận thức cộng đồng
Việt Nam là một trong những quốc gia đang phải đối mặt với rất nhiều thách thức liên quan đến vấn đề ô nhiễm và suy thoái môi trường, trong đó vấn đề ô nhiễm không khí đang ở mức đáng báo động. Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng với UBND các tỉnh đã đưa ra nhiều giải pháp, nhưng tình trạng ô nhiễm vẫn chưa được kiểm soát. Về khung pháp lý, nước ta hiện nay vẫn chưa có văn bản pháp luật đặc thù, chuyên biệt về quản lý và kiểm soát ô nhiễm môi trường không khí. Điển hình, Luật Bảo vệ môi trường năm 2005 mới chỉ đề cập rất ít đến kiểm soát ô nhiễm không khí chứ chưa xây dựng được các tiêu chí đánh giá, thực hiện, kiểm soát. Mặt khác, vẫn còn tồn tại hiện tượng chồng chéo về chức năng nhiệm vụ giữa các bộ, ngành trong quản lý.
Xuất phát từ thực tế đó, hoạt động nâng cao nhận thức cộng đồng, kiểm soát thói quen sống theo hướng thân thiện với môi trường vẫn là giải pháp quan trọng và khả thi. Để làm được điều này, Ban tổ chức Chiến dịch Giờ Trái đất xanh 2015 do Báo Sài Gòn Giải Phóng phối hợp với Thành đoàn TPHCM, Sở Công thương, Sở Tài nguyên và Môi trường đã xây dựng nhiều dự án mà ở đó, mỗi người dân sẽ đóng vai trò trung tâm thực hiện cải thiện chất lượng môi trường. Cụ thể, với dự án 20 giây cho trái đất xanh, người dân tham gia giao thông sẽ được vận động thực hiện tắt máy xe khi dừng đèn đỏ trên 20 giây. Còn tại gia đình, người dân sẽ được các tình nguyện viên đến tận nhà hướng dẫn sử dụng năng lượng điện, nhiên liệu hóa thạch, nhiên liệu sinh học sao cho đạt hiệu quả tiết kiệm tối ưu nhất. Với đối tượng là học sinh, sinh viên sẽ được tham gia vào hai dự án “Chuyển động xanh” và “Tôi yêu Việt Nam xanh”. Tại những dự án này, các bạn sẽ được thử thách kiến thức về bảo vệ môi trường của mình. Đồng thời, cùng với những hành động xanh do các bạn tạo nên sẽ được chuyển thành động lực thúc đẩy thói quen tiêu dùng xanh, khuyến khích cộng đồng ưu tiên tiêu dùng xanh, góp phần thiết lập thị trường cạnh tranh công bằng hơn cho các doanh nghiệp đang thực hiện tốt công tác bảo vệ môi trường trong quá trình hoạt động sản xuất của mình.
Bên cạnh đó, Ban tổ chức còn thực hiện kết nối hai dự án khu phố xanh và Mầm xanh Giờ Trái đất để cộng đồng thấy được tính thiết thực của việc phân loại và tái chế rác thải. Theo đó, những hộ dân thuộc khu phố xanh sẽ được hướng dẫn phân loại rác tại nguồn trước khi chuyển giao. Kế đến tùy vào tính chất từng loại rác thải thu gom mà sẽ được chuyển giao để tái chế. Đơn cử, rác hữu cơ sẽ được tái chế thành phân compost, rác thải vô cơ sẽ được ưu tiên tái chế thành tấm lợp sinh thái. Đặc biệt hơn, toàn bộ tấm lợp sinh thái được tái chế từ rác thải vô cơ sẽ được sử dụng thực hiện dự án Mầm xanh Giờ Trái đất, cải tạo toàn bộ cơ sở vật chất cho Trường Tiểu học Nguyễn Du, phân hiệu 1 quận 12. Nét đặc sắc trong hai dự án này là không chỉ thực hiện trong thời gian diễn ra chiến dịch mà còn được thực hiện xuyên suốt từ năm 2013 đến nay và sẽ duy trì vĩnh viễn.
Bạn Nguyễn Thanh Ngân, điều phối chính tình nguyện viên Chiến dịch Giờ Trái đất xanh 2014 chia sẻ: “Tất cả dự án mà các tình nguyện viên chiến dịch đang thực hiện không chỉ hướng đến đêm sự kiện chính hưởng ứng tắt điện hơn một giờ từ 20 giờ 30 phút đến 21 giờ 30 phút ngày 28 tháng 3 cùng 6.000 thành phố thuộc 200 quốc gia trên thế giới, mà những hoạt động này sẽ tiếp tục duy trì và nhân rộng hơn nữa. Mong muốn của tôi cũng như của hơn 7.000 tình nguyện viên đang tham gia chiến dịch lần này là sẽ làm thay đổi thói quen sống thiếu thân thiện với môi trường của cộng đồng. Bởi hành động của bạn hôm nay, phản ánh tương lai của trái đất ngày mai”.
Theo Báo SGGPO.