Thực tế trước khi được quy định trong Luật Đất đai, Nghị định 43, mô hình Văn phòng Đăng ký đất đai một cấp đã được thử nhiệm ở một số tỉnh đã cho thấy hiệu quả của việc quản lý, cải cách hành chính cũng như cập nhật biến động. Cụ thể, Đồng Nai sau gần 2 năm thực hiện, tỉnh đã có hơn 39.000 GCN được cấp mới và hơn 69.000 giấy được cấp đổi, ngoài ra, còn lập các thủ tục chuyển quyền sử dụng đất cho gần 173.000 trường hợp. Đồng thời, cập nhật, chỉnh lý biến động thường xuyên vào hồ sơ địa chính cho gần 189.000 thửa đất để dễ quản lý, theo dõi và rút ngắn được thời gian khi người dân có nhu cầu làm các thủ tục có liên quan đến thửa đất đang sử dụng. Bên cạnh đó, riêng trong năm 2014, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh Đồng Nai đã thu hơn 2 tỷ tiền các dịch vụ liên quan.
Còn tại Đà Nẵng, sau 2 năm triển khai, Văn phòng đã thực hiện đăng ký cấp lần đầu được 23.291 GCN với diện tích 31.215ha, giải quyết gần 90.000 hồ sơ đăng ký biến động sau khi cấp GCN. Đặc biệt, thời gian cấp GCN lần đầu cho người sử dụng đất là 15 ngày, trường hợp được giao đất; trường hợp được cho thuê đất, được bố trí tái định cư, cấp đổi bổ sung quyền sở hữu đất là 10 ngày; trường hợp cấp đổi do bị rách, nhoè là 7 ngày. Việc trễ hẹn chỉ ở mức dưới 3% so với tổng số hồ sơ được giải quyết.
Mặt khác, ở các địa phương trên cả nước, tình trạng các hồ sơ địa chính không được đầy đủ, thất lạc, ảnh hưởng đến công tác lưu trữ và hồ sơ không được cập nhật theo dõi chỉnh lý biến động kịp thời dẫn đến có nhiều hành vi lấn chiếm đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, xây dựng nhà trái phép để làm nhà ở của người dân hay việc buông lỏng quản lý của địa phương. Việc thành lập Văn phòng một cấp này sẽ giúp Sở TN&MT giám sát việc thực hiện quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất cấp quận huyện, sẽ góp phần hạn chế sự buông lỏng cũng như tình trạng vi phạm pháp luật đất đai.
Để nhân rộng mô hình Văn phòng Đăng ký một cấp trên phạm vi cả nước theo quy định của Luật Đất đai, Nghị định 43, Bộ TN&MT hiện đang cùng Bộ Tài chính, Nội vụ gấp rút hoàn thiện Thông tư hướng dẫn về cơ chế, chức năng, hoạt động của Văn phòng Đăng ký đất đai để hướng dẫn các địa phương triển khai thực hiện.
Hầu hết các tỉnh, thành đều đã xây dựng đề án thành lập và kiện toàn Văn phòng Đăng ký đất đai và chờ liên Bộ ban hành Thông tư liên tịch hướng dẫn trình UBND cấp có thẩm quyền phê duyệt. Trong đó, có 10 tỉnh, thành đã thành lập và đưa Văn phòng đi vào hoạt động, bước đầu cho thấy những bước chuyển lớn trong quản lý đất đai về cập nhật biến động đất đai, cải cách hành chính…
Theo Báo Tài nguyên & Môi trường.