Hiện tượng chất thải trên biển không rõ nguồn gốc ngày càng gia tăng trong những năm gần đây, đặc biệt tập trung tại các đảo, nơi có động lực biển gây tích tụ, tập trung chất thải. Vấn đề này gây ảnh hưởng đến chất lượng môi trường sống, sinh hoạt của người dân, gây khó khăn cho các chính quyền địa phương trong việc thu gom, xử lý. Chất thải trên biển có nguồn gốc từ nhiều nguồn khác nhau, chủ yếu là do các nguồn thải từ đất liền và các hoạt động hàng hải, du lịch và nuôi trồng thuỷ sản trên biển;… Theo thống kê, có từ 70% đến 80% lượng chất thải trên biển bắt nguồn từ đất liền.
Thời gian qua, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu Quốc hội, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền nhiều văn bản quy phạm pháp luật liên quan đến quản lý chất thải và tổ chức triển khai, hướng dẫn các Bộ, ngành và địa phương thực hiện các hoạt động quản lý chất thải rắn trên đất liền và trên biển nhằm giảm thiểu ô nhiễm do chất thải trên biển gây ra, cụ thể: Luật Bảo vệ môi trường 2014; Luật Tài nguyên và môi trường biển và hải đảo 2015; Nghị định 38/2015/NĐ-CP ngày 24/4/2015 của Chính phủ về quản lý chất thải và phế liệu; Nghị định số 19/2015/NĐ-CP ngày 14/02/2015 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật bảo vệ môi trường; Nghị định số 40/2016/NĐ-CP ngày 15/5/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2050. Theo đó, việc quản lý chất thải được phân cấp từ trung ương đến địa phương; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh ban hành quy định cụ thể về quản lý chất thải rắn phù hợp với thực tế của địa phương; các địa phương bố trí kinh phí hỗ trợ cho hoạt động thu gom, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.
Hiện nay, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang phối hợp với các Bộ, ngành và địa phương tổ chức thực hiện Quyết định số 491/QĐ-TTg ngày 07/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh Chiến lược quốc gia về quản lý tổng hợp chất thải rắn đến năm 2025, tầm nhìn đến 2050 nhằm góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, xử lý chất thải rắn sinh hoạt.