Theo quy định của Luật và Nghị định, Tổ chức phát triển quỹ đất là đơn vị sự nghiệp công được thành lập theo quy định của pháp luật về thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập; có tư cách pháp nhân, có trụ sở, con dấu riêng và được mở tài khoản để hoạt động theo quy định của pháp luật; có chi nhánh tại các quận, huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh. Riêng với địa phương đã có Tổ chức phát triển quỹ đất cấp tỉnh và cấp huyện thì tổ chức lại trên cơ sở hợp nhất 2 tổ chức này.
Tổ chức phát triển quỹ đất có chức năng tạo lập, phát triển, quản lý, khai thác quỹ đất; tổ chức thực hiện việc bồi thường, hỗ trợ và tái định cư; nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất của các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân; tổ chức thực hiện việc đấu giá quyền sử dụng đất và thực hiện các dịch vụ khác. Kinh phí hoạt động của Tổ chức thực hiện theo quy định của pháp luật về tài chính đối với đơn vị sự nghiệp công lập.
Theo đó, các hoạt động dịch vụ của Trung tâm bao gồm: Điều tra, đánh giá đất đai; cải tạo đất; lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; đo đạc, lập bản đồ địa chính, hồ sơ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, lập hồ sơ cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất; tư vấn xác định giá đất; đấu giá quyền sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.
Tổ chức phát triển quỹ đất phải được thành lập hoặc tổ chức lại trước ngày 31/12/2015. Trong thời gian chưa thành lập hoặc tổ chức lại thì các Trung tâm phát triển quỹ đất đã thành lập được tiếp tục hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ đã được giao.
Theo thống kê của Bộ TN&MT, tính đến đầu tháng 4/2015, hiện cả nước đã có 62/63 tỉnh thành thành lập Tổ chức phát triển quỹ đấy cấp tỉnh. Trong đó, có 8 đơn vụ trực thuộc UBND tỉnh và 54 đơn vị trực thuộc Sở TN&MT. Ngoài ra, có 338/708 huyện, quận, thị xã thành lập tổ chức này trực thuộc UBND huyện.
Hiện nhiều địa phương trên cả nước đã tổ chức lại Trung tâm hoặc xây dựng đề án thành lập trên cơ sở các Trung tâm hiện có. Tại Hà Nội, mới đây UBND thành phố đã chỉ đạo Sở TN&MT phối hợp các Sở, ngành xây dựng đề án thành lập Trung tâm Phát triển quỹ đất Hà Nội trực thuộc Sở TN&MT trên cơ sở tổ chức lại các Trung tâm hiện có trên địa bàn thành phố. Mô hình tổ chức, bộ máy thực hiện theo đúng Luật Đất đai 2013 và Nghị định số 43. Việc sắp xếp, thành lập các trung tâm phát triển quỹ đất theo khu vực được nghiên cứu thực hiện có bước quá độ để đảm bảo ổn định tương đối về tổ chức và việc thực hiện các nhiệm vụ.
Theo Báo Tài nguyên & Môi trường.