Nghị quyết hướng tới mục tiêu tổ chức hợp lý các ĐVHC các cấp phù hợp với thực tiễn và xu thế phát triển của đất nước; đảm bảo thể chế về ĐVHC; góp phần phát huy mọi nguồn lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân, đảm bảo quốc phòng, an ninh; giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.
Nghị quyết vừa được thông qua gồm 3 chương và 18 điều, quy định về đối tượng áp dụng; căn cứ thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, xã; tiêu chuẩn của ĐVHC cấp huyện, cấp xã; áp dụng tiêu chuẩn về số ĐVHC trực thuộc của ĐVHC cấp tỉnh, cấp huyện và tiêu chuẩn của ĐVHC đô thị khi thực hiện sắp xếp; thẩm quyền, trình tự, thủ tục thực hiện sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã.
Có 6 nguyên tắc khi thực hiện sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã theo Nghị quyết này. Cụ thể, việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải thực hiện đúng quy trình, thủ tục theo quy định, bảo đảm công khai, dân chủ; quá trình sắp xếp phải bảo đảm chặt chẽ, thận trọng, hiệu quả; gắn việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hợp lý, hoạt động hiệu lực, hiệu quả, thực hiện tinh giản biên chế, cơ cấu lại đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động; ưu tiên nhập một hoặc một số ĐVHC cấp huyện, cấp xã chưa đạt tiêu chuẩn vào ĐVHC cùng cấp liền kề đã từng được chia tách trước kia hoặc ĐVHC có tương đồng về điều kiện địa lý - tự nhiên, phong tục, tập quán, lối sống cộng đồng dân cư…
Trong một số trường hợp, tùy tình hình, điều kiện cụ thể có thể điều chỉnh địa giới ĐVHC cấp huyện, cấp xã để nhập vào ĐVHC cùng cấp liền kề chưa đạt tiêu chuẩn, nhưng các ĐVHC sau khi sáp nhập, điều chỉnh phải bảo đảm đạt tiêu chuẩn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số theo quy định. Việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã phải chú trọng, cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù về lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, điều kiện địa lý - tự nhiên, cộng đồng dân cư và yêu cầu bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự xã hội.
Do sự cấp thiết của việc sắp xếp các ĐVHC cấp huyện, cấp xã cơ bản thực hiện xong trong năm 2019, Nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành ngay sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành và được thực hiện trong giai đoạn 2019 - 2021. Đến năm 2021, Chính phủ tổng kết việc thực hiện Nghị quyết, đề xuất sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật để thực hiện việc sắp xếp ĐVHC cấp huyện, cấp xã trong các giai đoạn tiếp theo.
Nguồn: SGGPO